İTHM, ZENB VE GÜNAH KAVRAMLARI

Kur'an'da 3 kavram var, fakat tamamı günah diye çevrilegeldiği için aynı diğer kavramlar gibi derinlik kaybolmuş. Üstü örtülen ama hesap günü karşımızda büyük bir hakikat olarak duracak bu meseleyi gerektiği şekilde ele alalım. Birbiriyle karıştırılan bu 3 kavram şudur:

1. İthm (اثم)
2. Dhenb (ذنب)
3. Cunah (جنح)

Şimdi bu kavramları inceleyelim.

İTHM إثم

İthm (إثم) kavramının kökü: İnsanı sevaptan geri bırakan / hayırdan alıkoyan işlerdir (Müfredat)

Suçun (ya da bildiğimiz anlamda günahın) kendisi değildir, günaha iten sebeplerdir.

Kavramın geçtiği ayetler: Bakara 20-48-50-107-111-112, Maide 85-173-181-182-188-203-206-219-276 -283, Ali Imran 178, Nisa 2-3-29-62-63-106-107, Enam 120, Araf 33, Nur 11, Furkan 68, Şuara 222, Ahzab 58, Şura 37, Duhan 44, Casiye 7, Hucurat 12, Tur 23, Necm 32, Vakıa 25, Mücadele 8-9, Kalem 12, İnsan 24, Mutaffifin 12.

Bakara 219: Sana hamr ve meysirden soruyorlar. De ki; "İkisinde de insanlar için hem büyük ithm (günah sebebi) hem de bazı faydalar vardır. Fakat onların ithm'i faydasından daha büyüktür."

Bakara 206: Ona, "Allah'tan sakın." denildiği zaman, izzeti onu önce ithm'e sonra da cehenneme hesaplar. O, ne kötü bir döşektir!

Furkan 68: Onlar, Allah'la birlikte başka bir ilaha dua etmezler ve Allah'ın haklı bir sebep olmaksızın katledilmesini haram kıldığı nefsi katletmezler ve zina yapmazlar. Kim bunları yaparsa ithm ile karşılaşır.

DHENB ذنب

Dhenbun kavramının kök anlamı: Hayvan ve diğer şeylerin kuyruğu. Bu kelimeyle sona kalan ve alçak/değersiz şeyler ifade edilir. Dhenb bir şeyin kuyruğunu tutmaktır. Bu kelime, bir şeyin kuyruğu nokta-i nazarından akıbeti kötü addedilen her fiil için de kullanılır. (Müfredat).

Dhenb, kişinin yanlış bir eylemde bulunmasıyla, arkasından bir kuyruk gibi gelecek olan azap şeklinde alacağı karşılıktır, paydır. Bu topluca işlenen bir suçun oranıyla alınacak pay olduğu gibi, kişinin kendi yaptığı kötü işlerin ona geri dönüş payı da demektir.

Geçtiği ayetler:

Al-i İmran 11-16-31-135-147-193, Maide 18-49, Enam 6, Araf 100, Enfal 52-54, Tevbe 102, Yusuf 29-97, İbrahim 10, İsra 17, Furkan 58, Şuara 14, Kasas 78, Ankebut 40, Ahzab 71, Zümer 53, Mümin 3-11-21-55, Ahkaf 31, Muhammed 19, Fetih 2, Zariyat 59, Rahman 39, Saff 12, Mülk 11, Nuh 4, Tekvir 9, Şems 14.

Zariyat 59: Yanlış yapanların payı arkadaşlarının payı gibi olacaktır. Acele etmesinler.

Şems 14: O'nu yalanladılar ve deveyi yaralaya yaralaya öldürdüler. Rableri de onları dhenb'leri/suçları sebebiyle yerle bir edip dümdüz etti.

Al-i İmran 135: Ve onlar, kötü bir şey yaptıkları veya kendilerine zulmettikleri zaman, Allah'ı hatırlayıp, suçlarının bağışlanması için O'na yalvarırlar. Zaten Allah'ın dışında kim suçları bağışlayabilir ki? Onlar, yaptıkları kötülüklerde bile bile ısrar etmezler.

CUNAH جنح 

Günah şeklinde kullandığımız kelimenin orijinali budur, cunah (جنح)

Kökü: Kuş kanadı demektir. Bir şeyin her iki yanı da onun iki kanadı olarak söylenir. Geminin iki yanı, ordunun iki yanı, vadinin iki yanı, insanın iki yanı derken cunah kavramı kullanılır.

Taha 22: Elini koynuna sok.

Kasas 32: Korkudan açılan kolunu kendine çek

İsra 24: Onlara alçak gönüllülük kanatlarını indir.

En'am 38: Yerde debelenen hiçbir hayvan ve iki kanadıyla uçan hiç bir kuş yoktur ki...

Bir kuş yere inerken kanatlarını açarak iner ve yere yaklaşır, yanaşır aynı zamanda çökmüş olur. Normalde düz duran bir geminin bir tarafı üzerine yatması doğruluktan ayrılmasıdır. İnsanın haktan doğruluktan başka tarafa meyletmesi de cunah olarak söylenir. Kanatlarla alçalırsınız da yükselirsiniz de, hızlanır ve yavaşlarsınız, yaklaşır-yanaşır yada uzaklaşabilirsiniz, bir şeye yaklaşım amacınız merhamet te içerebilir, zulüm de..

Enfal 61: Eğer onlar barışa yanaşırlarsa, sen de yanaş ve Allah'a tevekkül et. Kuşkusuz O, Semi'dir Alim'dir.

Bakara 236: Dokunmadığınız veya onlar için farz kılınanı henüz farz kılmadığınız kadınları boşamanızda bir günah/sakınca yoktur.

Gece karanlığın çökmesi anlamına da işaret eder. Cunah, gecenin karanlık olan herhangi bir kısmıdır.

Günah kavramının geçtiği ayetler:

Bakara 158-198-229-230-233-234-235-236- 240-282, Nisa 23-24-101-102-128, Maide 93, Enam 38-61, Hicr 88, İsra 24, Taha 22, Nur 29-58-60-61, Şuara 215, Kasas 32, Ahzab 5-51-55, Fatır 1, Mümtehine 10.