İSA MESİH'İN OĞULLUĞU VE EFENDİLİĞİNİN DELİLLERİ, TESLİS VE TANRILIK İDDİALARINA ELEŞTİRİLER

İsa Mesih

Klasik eleştiri:

“İncil'de İsa Mesih'e oğul ve efendi deniyor. Kur'an da bunu Tevbe 30-31’de eleştiriyor. O zaman mevcut İncil Allah sözü olamaz.“

El cevap:

Tevbe 30-31: Yahudiler: "Uzeyr Allah'ın oğludur." dediler; Hristiyanlar da: "Mesih Allah'ın oğludur." dediler. Bu, onların dillerine doladıkları sözlerdir ki daha önce küfredenlerin sözlerine benzetiyorlar. Allah ile savaştılar! Nasıl da saptırıyorlar. Onlar, Allah'ın yanı sıra hahamlarını, rahiplerini ve Meryem Oğlu Mesih'i rabbler/efendiler edindiler. Oysa bunlar, bir tek olan İlah'a kulluk etmekle emrolunmuşlardı. Ondan başka hiçbir ilah yoktur. O, bunların ortak koştuklarından münezzehtir.

Kur'an tamamını onayladığı İncil'de İsa'nın oğul ve efendi olduğunun yazmadığını veya eklendiğini söylemiyor, hristiyanların onu oğul ve efendi (rab) edindiğini söylüyor. Oğulluk ve efendiliğe yükledikleri anlamları eleştiriyor. Vurgu farklı. İncil'den Kur'an'a 600 yıl var ve arada teslis şirki yüzünden ehli kitabın gözlerine perde inmiş, bu iki kavramın zihinlerdeki derinliği kaybolmuş. Te’vil ortadan kalkmış. Kur'an kitaba değil ehli kitaba cevap verir. Şu oğulluk ve efendilik nedir, var mıdır, varsa sadece İsa’yı mı bağlar bir görelim.

Oğulluk

Romalılar 8:14-17: Çünkü Tanrı'nın Ruhu'yla yöneltilenler Tanrı'nın oğullarıdır. Sizleri yeni baştan korkuya sürükleyecek olan kölelik ruhunu almadınız; sizi oğulluğa yükselten Ruh'u aldınız. Bu Ruh'la, “Abba Baba!” diye sesleniriz. Ruh kendisi, bizim ruhumuzla birlikte, Tanrı'nın çocukları olduğumuza tanıklık eder. Eğer Tanrı'nın çocuklarıysak, aynı zamanda mirasçılarız. Tanrı'nın mirasçıları, Mesih'in de miras ortaklarıyız. Madem Mesih'in çektiği sıkıntıları paylaşıyoruz, O'nunla birlikte yüceltilmemiz de gerekir.

Yuhanna 1:12-13: Kendisini kabul edenlerin tümüne –onun adına iman edenlere– Tanrı'nın çocukları olma yetkisi verdi. Onlar kandan, bedenin isteğinden ya da insan isteğinden doğmadılar; Tanrı'dan doğdular.

Matta 5:9: Ne mutlu barışçılara/Müslümanlara. Onlara Tanrı’nın oğulları denecek.

Tekvin 6:2-4: Tanrı oğulları adam kızlarının güzel olduklarını gördüler, ve bütün seçtiklerinden kendilerine karılar aldılar. Ve Allah dedi: Ruhum adam ile ebediyen çekişmiyecektir, çünkü o da ettir; bunun için onun günleri yüz yirmi yıl olacaktır. Tanrı oğulları insan kızlarına vardıkları, ve bu kızlar onlara çocuk doğurdukları zaman, o günlerde, hem de ondan sonra, yeryüzünde Nefilim vardı; bunlar eski zamandan zorbalar, şöhretli adamlardı.

Herhangi bir neseb bağı yok. Allah'ın oğlu olmak tüm teslim olan, iman eden ve Allah'ın vahyine uygun yaşam süren insanların özelliğidir. İsa’dan başka özel isimler de oğul olarak anılır:

Adem

Luka 3:38: Enoş oğlu, Şit oğlu, Adem oğlu, Tanrı oğlu idi.

İsrailoğulları

Çıkış 4:22-23: Ve Firavuna diyeceksin: Allah şöyle diyor: İsrail, oğlum, ilkimdir; ve sana dedim: Oğlumu salıver ki, bana ibadet etsin; ve onu göndermek istemedin; işte, ben senin oğlunu, senin ilkini öldüreceğim.

Hoşea 11:1: İsrail çocukken onu sevdim, Mısır’dan oğlumu çağırdım.

Efrayimoğulları

Yeremya 31:9: Ağlayarak gelecekler, yalvararak onları geri getireceğim. Onları akarsular boyunca doğru yolda yürüteceğim… Çünkü ben İsrail’in babasıyım, Efrayim de benim ilk oğlumdur.

Süleyman

1.Tarihler 28:6: Allah bana şöyle dedi: ‘Tapınağımı ve avlularımı yapacak olan oğlun Süleyman'dır. Onu kendime oğul seçtim. Ben de ona baba olacağım.

Melekler

Eyüp 1:6: Tanrı oğulları kendilerini Allah'ın önünde sunmak için geldikleri gün, Şeytan da onların arasında geldi.

Eyüp 2:1: Başka bir gün Tanrı’nın oğulları Allah'ın huzuruna çıkmak için geldiler; Şeytan da aralarına katıldı.

Eyüp 38:9: Sabah yıldızları hep bir ağızdan şarkı söylerken, Tanrı’nın bütün oğulları sevinçle haykırıyordu.

Zebur 29:1: Ey kudretli olanın oğulları, Allah'a verin, Allah'a yücelik ve güç verin.

İsa’nın Oğulluğu

Ancak İsa Mesih’in durumu özeldir; O Mesih, kelime, ruh ve rahmet olduğu için, ilk yazıda belirttiğimiz gibi bu özel görevle geldiği için o diğer oğullar arasında daha üst mertebe olarak öz oğul, biricik oğul (monogenes huios) gibi sıfatlar ile sıfatlandırılır. Bu da neseb ifadesi değil, diğer insanlardan farklı statüsü olmasından ötürü Allah'ın onu yükseltme ifadesidir. Kur'an'da yaklaştırılanlardan olmasıyla bağlantılıdır.

Al-i İmran 45: Bir de melekler şöyle demişti: "Ey Meryem! Allah seni, kendisinden bir kelimeyle müjdeliyor. Adı, Meryem oğlu İsa Mesih'tir. Dünya ve ahirette yüz akıdır ve yaklaştırılanlardandır.”

Matta 3:17: O sırada göklerden gelen bir ses de şunları söylüyordu: “Sevgili oğlum budur, ondan memnunum.”

Yuhanna 1:14: Söz beden olup aramızda yaşadı. Biz O’nun yüceliğini, Baba’nın, lütuf ve gerçekle dolu biricik Oğlu’un yüceliğini gördük.

Yuhanna 1:18: Tanrı’yı hiç kimse hiçbir zaman görmedi. Baba’nın bağrında olan biricik oğul O’nu ilan etti.

Yuhanna 3:16: Çünkü Tanrı dünyayı o kadar sevdi ki, biricik oğlunu verdi. Öyle ki, ona iman eden hiç kimse mahvolmasın, ancak sonsuz yaşama sahip olsun.

Yuhanna 3:18: O’na iman eden yargılanmaz. İman etmeyen zaten yargılanmıştır, çünkü Tanrı’nın biricik oğlunun adına iman etmemiştir.

1.Yuhanna 4:9-10: Tanrı’nın sevgisi şununla bize gösterildi: Tanrı biricik oğlunu, onun aracılığıyla yaşayalım diye dünyaya gönderdi. İşte sevgi budur. Biz Tanrı’yı sevmiş değildik, ama O bizi sevdi ve oğlunu kefaret kurbanı olarak gönderdi.

Zebur 2:7: Allah'ın bildirisini ilan edeceğim: Bana, “Sen benim oğlumsun” dedi, “Bugün ben sana baba oldum.”

İbraniler 1:1-5: Tanrı eskiden nebiler aracılığıyla birçok kez çeşitli yollarla atalarımıza konuştu. Bu son günlerde her şeye mirasçı atadığı ve aracılığıyla dünyaları yarattığı Oğlu’yla bize konuşmuştur. Oğul, O’nun yüceliğinin ışıltısı, Tanrı özünün tam suretidir. Güçlü sözüyle her şeyi bir arada tutar. Günahlarımızdan arınmayı sağladıktan sonra, yücelerde Heybetli’nin sağında oturdu. Meleklerden ne denli daha harika bir adı miras aldıysa, onlardan o denli daha üstün oldu. Çünkü Tanrı hiçbir zaman meleklerinden birine, “Sen benim Oğlum’sun. Bugün senin baban oldum.” Ya da, “O’na Baba olacağım, O da bana Oğul olacak” demiş midir?

2.Samuel 7:14: Ben onun babası olacağım, o da Benim oğlum olacak. Yanlış yaptığında onu insanların değneğiyle, âdemoğullarının vuruşlarıyla terbiye edeceğim.

Romalılar 1:4: Fakat Tanrı, kudretiyle onu ölüyken diriltip Kendi Oğlu olduğunu kutsal ruhun işleyişiyle göstermiştir. Evet, o Efendimiz İsa Mesih’tir.

Markos 15:39: İsa’nın yakınında duran subay onun bu şekilde son nefesini verdiğini görünce, “Bu adam kesinlikle Tanrı’nın oğluydu” dedi.

Efendilik

İsa’nın efendiliği hatta tanrılığına varana kadar tevilsiz ilimsiz iddialar İncil'den temellendirilmiştir. Tanrılık mevzusuna en son gireceğiz, ancak önce efendilikten gidelim;

Romalılar 10:9 İsa'nın efendi olduğunu ağzınla açıkça söyler ve Allah'ın onu ölümden dirilttiğine yürekten iman edersen, kurtulacaksın.

1.Selanikliler 1:7: Efendi İsa kendi güçlü melekleriyle gökten geldiğinde, siz sıkıntı çekenleri bizlerle birlikte sıkıntıdan kurtarıp rahata kavuşturması da aynı adil tavrın sonucudur. Bu geliş alevli ateşle olacak.

Efendi/Yetiştirici/Rab anlamına gelen kelime İncil'de Kurios (Κύριος) tur. Hem Allah için, hem İsa için, hem de başkaları için geçmektedir. Teslisçiler İsa’nın Kurios oluşunu haşa Rabb’imize denkliğine delillendirmeye çalışırlar, teslis akidelerini buralara dayandırırlar. Onun kurios oluşu Mesih, kelime ve ruh olarak tanımlanmasından; onun kurbanlığıyla Adem’in günahını temizleyip yeni yaratılışın Adem’i olması, dünyanın imamı olan Adem’e mukabil Cennet’in imamı olmasından, yetkilendirilmesinden ötürüdür. İsa için geçen kurios’un teknik olarak Tanrı seviyesinde efendi/rab’lık anlamına kesinlikle gelemeyeceği şu te’vil ile sabittir: (Hristiyanlar meal ve tefsirleriyle şimdi vereceğimiz ayetleri olabildiğince tahrif etmiş ve bulandırmıştır, doğru çevirerek vereceğiz.)

Adonay vs Adoni

Matta 22:41-45: Ferisiler bir arada dururlarken İsa onlara bir soru sordu: “Mesih'e ilişkin düşünceniz nedir? O kimin oğludur?” Onlar, “Davut'un” dediler. İsa şöyle dedi: “Öyleyse, nasıl olur da Ruh'tan esinlenen Davut ona efendi diye seslenerek şunları söyler? “‘Allah efendime, düşmanlarını ayaklarının altına basamak yapıncaya dek sağımda otur, dedi.’ “Eğer Davut ona efendi diyorsa, O nasıl Davut'un oğlu olabilir?”

Markos 12:36: Davut kendisi Kutsal Ruh'un esinlemesiyle şunları söylemiştir: “ ‘Allah efendime düşmanlarını ayaklarının altına basamak yapıncaya dek sağımda otur, dedi.’

Luka 20:42-43: “Davut'un kendisi Mezmurlar Kitabı'nda şöyle diyor: “‘Allah efendime, düşmanlarını ayaklarının altına basamak yapıncaya dek sağımda otur, dedi.’

Elçilerin İşleri 2:34-35: Çünkü Davut göklere yükselmediyse de şunları söyledi: “Allah efendime düşmanlarını ayaklarının altına basamak yapıncaya dek sağımda otur, dedi.’

Bu ayetlerde “Allah efendime dedi ki” yazan yerlerde Allah diye çevirdiğimiz kelime Kurios, efendi diye çevirdiğimiz kelime de kurios. Yukarıdaki ayetlerin numaraları üstündeki bağlantılara tıklayarak ayetlerin kelime çevirilerini takip ediniz.

Zebur 110:1: Davut’un mezmuru; Allah efendime: “Ben düşmanlarını ayaklarının altına basamak yapıncaya dek sağımda otur” diyor.

Yukarıdaki İncil ayetlerinin tümünün bağlandığı ayet Zebur 110:1’dir. Burada Allah, Yahve/YHWH ism-i has’ı ile geçerken, efendi diye çevrilen kelime adoni’dir! “adon” kökünden gelen adoni kelimesi insanlara karşı Türkçe’de de “efendim” diye kullandığımız şekilde çekimlenir. İnsanlara karşı saygı belirtmek için de kullanılır, bir kölenin efendisi için de kullanılır (onun efendisi anlamında adonaw, benim efendim anlamında adoni, senin efendin anlamında adoneka).

Örnek ayet numaraları: Tekvin 19:19, 44:16, Çıkış 21:32, Tesniye 23:15, 1. Samuel 25:27, 2. Samuel 9:10, Özdeyişler 30:10

Ancak Allah’ın Rab esması olan kelime (Yahudilerin okurken, hristiyanların çevirirken Allah’ın ism-i hası YHWH’nin yerine kullandıkları) Adonay’dır! Adonay Allah’ın Tevrat’taki Rab esmasıdır. Sadece Allah için kullanılır.

Tekvin 18:27: İbrahim şöyle yanıt verdi: “İşte, ben toz ve kül olduğum halde Rab/Adonay ile konuşma cesaretini göstereceğim.

Çıkış 34:9: Ve şöyle dedi: "Eğer şimdi senin gözünde lütuf bulduysam ya Rabb’i, ensesi sert bir halk olsa da, Rab bizimle birlikte gelsin; suçumuzu ve günahımızı bağışla ve bizi mirasın olarak al.”

Adonay geçen ayet örnekleri: Tekvin 15:2, Çıkış 4:10, Sayılar 14:17, Tesniye 9:26, Yeşu 7:7

Tekrar edelim:

  • Adonay, sadece Allah için
  • Adoni, insanlar için kullanılır.

İsa Mesih'i tanımlayan kurios’un anlamı adoni’dir. Dolayısıyla İsa Mesih efendi, bu ayetlere göre ne Rab olabilir, ne de Tanrı olabilir. Özellikle saygı duyulması gereken, yetkili bir nebi-resul olarak tanımlanır.

Kurios’un, İncil’de adoni anlamında başka insanlar ve varlıklar için geçtiği bazı örnekler:

  • Melekler için: Matta 1:20, Luka 1:11-13
  • Köle sahipleri için: Matta 6:24, Koloseliler 3:22
  • Saygı ifadesi olarak: Matta 20:33, Yuhanna 4:11

Sara validemiz, eşi İbrahim nebiye “kurios” derdi:

1.Petrus 3:6: Örneğin Sara İbrahim'i “efendim (kurios)” diye çağırır, sözünü dinlerdi. İyilik eder, hiçbir tehditten yılmazsanız, siz de Sara'nın çocukları olursunuz.

Tanrılık (?)

Oğulluk ve efendilik üzerinden çeşitli iddialara cevap verdik. İsa’nın direkt “tanrı” olarak geçtiğine yönelik de bazı iddialar var, yazımızın son bölümünde bunlara da biraz değinelim:

“Ben ve Baba biriz”

Yuhanna 10:24-38: Yahudi yetkililer O'nun çevresini sararak, “Bizi daha ne kadar zaman kuşkuda bırakacaksın?” dediler. “Eğer Mesih isen, bize açıkça söyle.” İsa onlara şu karşılığı verdi: “Size söyledim, ama iman etmiyorsunuz. Babam'ın adıyla yaptığım işler bana tanıklık ediyor. Ama siz iman etmiyorsunuz. Çünkü benim koyunlarımdan değilsiniz. Koyunlarım sesimi işitir. Ben onları tanırım, onlar da beni izler. Onlara sonsuz yaşam veririm; asla mahvolmayacaklar. Onları hiç kimse elimden kapamaz. Onları bana veren Babam her şeyden üstündür. Onları Baba'nın elinden kapmaya kimsenin gücü yetmez. Ben ve Baba biriz.” Yahudi yetkililer O'nu taşlamak için yerden yine taş aldılar. İsa onlara, “Size Baba'dan kaynaklanan birçok iyi işler gösterdim” dedi. “Bu işlerden hangisi için beni taşlıyorsunuz?” Şöyle yanıt verdiler: “Seni iyi işlerden ötürü değil, küfrettiğin için taşlıyoruz. İnsan olduğun halde Tanrı olduğunu ileri sürüyorsun.” İsa şu karşılığı verdi: “Yasanızda, ‘Siz tanrılarsınız, dedim’ diye yazılı değil mi? Tanrı, kendilerine sözünü gönderdiği kimseleri tanrılar diye adlandırır. Kutsal Yazı da geçerliliğini yitirmez. Baba beni kendine ayırıp dünyaya gönderdi. Öyleyse ‘Tanrı'nın Oğlu'yum’ dediğim için bana nasıl ‘Küfrediyorsun’ dersiniz? Eğer Babam'ın işlerini yapmıyorsam, bana iman etmeyin. Ama yapıyorsam, bana iman etmeseniz bile, yaptığım işlere iman edin. Öyle ki, Baba'nın bende, benim de Baba'da olduğumu bilesiniz ve anlayasınız.”

İsa burada aynı müslümanlar gibi reaksiyon gösteren yahudilere ellerinde olanla eğip bükmeden cevap verdi. Çünkü yahudiler İsa’ya iman etmedikleri için, onun sahte nebi olduğunu düşünerek Levililer 24:16’yı uygulamaya çalıştılar. İsa da “Siz kitaba göre hükmedeceksiniz, ama kitabınızda bu da var” dedi. Ne var o kitapta da İsa “Ben ve Baba biriz” dedi?

Zebur 82: Tanrı büyük toplantıyı yönetir. Tanrılar arasında hükmeder. “Ne vakte kadar haksızca yargılayacak, Kötüden yana taraf tutacaksınız?” Selah. “Zayıfı, yoksulu ve öksüzü savunun. Yoksulun ve ezilenin hakkını koruyun. Güçsüzü, muhtaç olanı kurtarın. Onları kötülerin elinden özgür kılın.” Bilmiyorlar ve anlamıyorlar. Karanlıkta ileri geri yürüyorlar. Yeryüzünün bütün temelleri sarsılıyor. “Sizler tanrılarsınız” dedim. “Hepiniz Yüceler Yücesi'nin oğullarısınız. Yine de insanlar gibi öleceksiniz, Hükümdarlardan biri gibi düşeceksiniz.” Kalk, ey Tanrı, yeryüzünü yargıla, Çünkü bütün ulusları sen miras alacaksın.'

İsa bu ayetlere atıf yaparak te’vili kurdu.

El Shaliach

Bu bir başka yazımızda vurguladığımız bir örnekle aynıdır: El Aziz olan Allah’ın dilediğini aziz yapması, onların azizliğinin Allah ile denk azizlik olduğu anlamına nasıl gelmiyorsa, bu ayetlerde de Allah’ın yetki verdiklerini “tanrı” diyerek Kendi’si yüceltmesi onları Allah ile denk ya da peşi sıra tanrı yapmaz, onlara tapılmaz. Bu Allah’ın kullarını Kendi sözü ile de sınamasıdır, Kendi sözü/vahyi ile kullarına şirk sınavı yapar.

Allah’ın yetkilendirdiği, üzerlerine sözünü koyduklarına tanrı demesine “El Shaliach” denir. Bu Tevrat ve İncil’deki resullüktür, bir başka yazının konusudur. Zihne biraz daha oturması için kısa bir örnek verip geçeceğiz.

Çıkış 7:1: Allah Musa’ya şöyle dedi, "İşte, seni Firavun'a tanrı yaptım ve ağabeyin Harun senin nebin olacak. Sana buyurduğum her şeyi söyleyeceksin ve ağabeyin Harun Firavun'la konuşacak, ta ki, İsrail'in çocuklarının kendi ülkesinden gitmesine izin versin.

Tekvin 18:1-3: İbrahim günün sıcak saatlerinde Mamre meşeliğindeki çadırının önünde otururken, Allah kendisine göründü. İbrahim karşısında üç adamın durduğunu gördü. Onları görür görmez karşılamaya koştu. Yere kapanarak, “Ya Rabbi, eğer gözünde lütuf bulduysam, lütfen kulunun yanından ayrılma” dedi,

Güçlü Önder mi Güçlü Tanrı Mı?

İsa için bir örnek de Yeşaya’dadır:

Yeşaya 9:6: Çünkü bize bir çocuk doğacak, Bize bir oğul verilecek. Yönetim onun omuzlarında olacak. Onun adı harika öğütçü, güçlü önder, yeni çağın atası, esenlik lideri olacak.

Güçlü önder olarak çevirdiğimiz ifade el gibbor; protestanların Türkçe çevirisinde Güçlü Tanrı olarak yer alıyor. İsa’nın tanrılığı için verilen yoğun çabanın (!) bir ürünü bu! Te’vil gözetildiği zaman aynı çeviri üzerinde Hezekiel suresindeki şu ayeti okuduğumuzda protestan kurnazlığını net olarak göreceğiz; çeviriyi aşağıya aynen kopyalıyoruz:

Hezekiel 32:21: Güçlü önderler, ölüler diyarından, Mısır ve onu destekleyenler için, ‘Aşağı indiler, kılıçla öldürülen sünnetsizlerle birlikte burada yatıyorlar’ diyecekler. (Kutsal Kitap Yeni Çeviri TCL02)

Burada geçen ifade de Yeşaya 9:6’daki ifadeyle aynı: el gibbor.

“Söz Tanrı’ydı, beden aldı”

Yuhanna 1:1-5: Başlangıçta Söz vardı ve Söz Tanrı'yla birlikteydi ve Söz tanrıydı. O, başlangıçta Tanrı’yla birlikteydi. Her şey onun aracılığıyla oldu. Olmuş olanların hiçbiri onsuz olmadı. Yaşam ondaydı ve yaşam insanların ışığıydı. Işık karanlıkta parlar ve karanlık onu yenemedi.

Yuhanna 1:10-14: O, dünyadaydı, dünya onun aracılığıyla yaratıldı, ama dünya onu tanımadı. Kendininkilere geldi, ama kendininkiler onu kabul etmedi. Ancak kendisini kabul edip adına iman edenlerin hepsine, Tanrı’nın çocukları olma hakkını verdi. Onlar kandan, bedenin isteğinden ya da insan isteğinden değil, Tanrı’dan doğdular. Söz beden olup aramızda yaşadı. Biz onun yüceliğini, Baba’nın, lütuf ve gerçekle dolu biricik oğlunun yüceliğini gördük.

Teslis itikadı ilk çıktığından beri teslise bu ayet kümeleri delil getirilmeye çalışılır. Ancak demin bahsettiğimiz El Shaliach ilkesi burada da geçerlidir. Tanrı ile beraber olan şey, Tanrı’yı temsil eden şey Tanrı’nın kendisi değildir; O’nun yetkilisi, resulüdür. İsa haşa Allah’ın değil, O’nun kelimesinin beden alışıdır. O yüzden “Söz tanrıydı” derken O Bilinen Tanrı kastedilmez, Zebur 82:6’daki “tanrı” nitelemesinin müteşabihi burada yer alır.

Tam burada ayetin detaylı gramer analizi için bu bağlantıya tıklayınız. Detaylı te’vilin de yer aldığı videonun sahibi değerli dostumuzu da takip etmenizi öneririz.

Sure takip edilse, İsa’nın tanrılık iddiası çeviri düzenbazlığıyla yine teslise delil yapılan şu ayetle de çökecektir:

Yuhanna 1:18: Tanrı’yı hiç kimse görmedi, Tanrı’nın bağrında olan biricik oğul, O’nu tanıttı.

Görünmez Tanrı’nın görünümü, Tanrısal yapı

Filipeliler 2:5-9: Mesih İsa’nın zihniyetine bağlı kalın. O, Tanrı suretinde olduğu halde, Tanrı’yla eşitliği tutunacak bir hak saymadı, tersine, kul sureti alıp insanların benzeyişinde doğarak kendini boş kıldı. İnsan suretinde bulunarak ölüme, çarmıh üzerinde ölüme kadar itaat edip kendini alçalttı. Bu nedenle, Tanrı da onu çok yükseltti ve ona her adın üstünde olan adı verdi.

Koloseliler 1:15: Bu oğul, görünmez Tanrı’nın görünümü, tüm yaratılanların ilkidir.

Yuhanna 14:9: İsa ona şöyle dedi: “Filipus, bunca zamandır sizinleyim, hâlâ beni tanımadın mı? Beni görmüş olan Babamı da görmüş olur. Nasıl ‘Bize Babayı göster’ dersin?

2.Korintliler 4:4: Çünkü, Tanrı’nın görünümü olan Mesih hakkındaki muhteşem iyi haberin ışığı onlara erişmesin diye, bu ortamın tanrısı iman etmeyenlerin zihinlerini köreltmiştir.

Tekvin 1:26-27: Ve Tanrı şöyle dedi: “Bizi yansıtan Biz’im suretimizde adam yapalım. Denizin balıklarına, gökte uçan kanatlılara, evcil hayvanlara, tüm yeryüzüne, yeryüzündeki diğer tüm canlılara hâkim olsun. Tanrı adamı Kendi görünümünde yarattı, onu Tanrı'nın görünümünde yarattı. Onları erkek ve dişi olarak yarattı.

Tekvin 5:1-3: Adem’in soyunu anlatan kayıt budur. Tanrı Adem’i yarattığı gün onu Kendi görüntüsünde var etti. Onları erkek ve kadın olarak yarattı. Yaratıldıkları gün onları kutsadı ve “adam” diye adlandırdı.

Aslında buradan çok net olarak şunu görüyoruz: Allah Adem’den itibaren tüm insanlığı Kendi görünümünde ve suretinde yaratıyor. İsa’nın buradaki farkı özel bir resul ve yeni yaratılışta Allah’ın yetkili bir kulu olarak görevlendirilmesidir. Bu kendisinin bir insan ve nebi olduğunu değiştirmiyor:

Elçilerin İşleri 3:20-24: O sizin için atanmış olan Mesih’i, yani İsa’yı göndersin. Kendisi, Tanrı’nın eski devirlerden beri kutsal nebileri aracılığıyla sözünü ettiği, her şeyin geri verileceği zamana dek gökte beklemelidir. Musa şöyle demişti: ‘Allah Tanrı size kardeşleriniz arasından benim gibi bir nebi çıkaracak. Onun size söyleyeceği her şeyi dinlemelisiniz. Evet, o nebiyi dinlemeyen hiçbir can Tanrı’nın toplumunda yaşatılmayacaktır.’ Samuel ve ondan sonra sırasıyla sözü ileten tüm nebiler, bu günleri açıkça bildirmiştir.

Romalılar 5:17: Çünkü ölüm bir tek adamın suçu yüzünden o tek adam aracılığıyla egemenlik sürdüyse, Tanrı'nın bol lütfunu ve aklanma bağışını alanların bir tek adam, yani İsa Mesih sayesinde yaşamda egemenlik sürecekleri çok daha kesindir.

Yuhanna 5:25-27: Size doğrusunu söyleyeyim, ölülerin Tanrı Oğlu’nun sesini duyacakları ve duyanların yaşayacakları saat geliyor, geldi bile. Baba’nın kendisinde yaşam olduğu gibi, böylece kendisinde yaşam olmasını Oğul'a da verdi. O, insanoğlu olduğu için ona yargılama yetkisi de verdi.

Yuhanna 12:23: İsa onlara şu karşılığı verdi: “İnsanoğlu’nun yüceltileceği zaman geldi.

Matta 1:21: Meryem bir oğul doğuracak. Adını İsa koyacaksın. Çünkü halkını günahlarından o kurtaracak."

Müminun 50: Meryem Oğlu'nu ve annesini bir ayet kıldık. Ve ikisini, suyu olan yerleşime uygun bir tepeye yerleştirdik.

Enbiya 91: Ve namusunu koruyanı da an. Ona ruhumuzdan üfledik. Kendisini ve oğlunu alemler için bir ayet kıldık.

Konuyu toparlayacak bazı te’vil ayetleri:

Yuhanna 5:36-38: Fakat benim hakkımdaki tanıklık Yahya’nınkinden daha büyüktür. Babamın başarmam için bana verdiği işler, evet yaptığım bu işler beni Babamın yolladığına tanıklık ediyor. Ayrıca beni gönderen Babam da benim hakkımda tanıklık etmiştir. Siz O’nun ne sesini duydunuz, ne de suretini gördünüz. Ve O’nun sözü içinizde durmuyor, çünkü O’nun yolladığı kişiye inanmıyorsunuz.

1.Korintliler 8:4-6: Putlara sunulan kurban etinin yenmesine gelince, biliyoruz ki, “Dünyada put bir hiçtir” ve “Birden fazla Tanrı yoktur”. Yerde ya da gökte tanrı diye adlandırılanlar varsa da –nitekim pek çok “tanrı”, pek çok “efendi” vardır– bizim için tek bir Tanrı, Baba vardır. O her şeyin kaynağıdır, bizler O'nun için yaşıyoruz. Tek bir efendi var, O da İsa Mesih'tir. Her şey onun aracılığıyla yaratıldı, biz de onun aracılığıyla yaşıyoruz.

1.Selanikliler 1:9-10: Çünkü herkes bizi ne kadar iyi karşıladığınızı anlatıp duruyor. Yaşayan gerçek Tanrı'ya kulluk etmek, O'nun ölümden dirilttiği ve bizleri gelecek gazaptan kurtaran oğlu İsa'nın göklerden gelişini beklemek üzere putlardan Tanrı'ya nasıl döndüğünüzü anlatıyorlar.

1.Yuhanna 5:20: Biz biliyoruz ki, Tanrı’nın Oğlu gelmiştir ve gerçek Tanrı’yı tanıyalım diye bize akıl gücü vermiştir. Biz Oğlu İsa Mesih aracılığıyla, O’nunla birlik içindeyiz. İşte O, gerçek Tanrı ve sonsuz yaşamdır.

1.Petrus 3:18: Nitekim, doğru bir kişi olan Mesih de, doğru olmayanlar uğrunda, günahlardan dolayı, yalnızca bir kez öldü. O sizi Tanrı’ya yöneltebilsin diye insan olarak öldürüldü, fakat ruh olarak hayata getirildi.

Sonuç

Teslise delil getirilmeye çalışılan ayetlerin aslında teslisin tam tersini anlatması, Allah’ın tekliğine vurgu yapması, İsa’nın kul olduğunu, nebi-resul olduğunu çok net beyan ediyor olması gerçekten muazzam. Protestanların yüzyıllardır Allah’ın kitaplarına vermeye çalıştığı zararı Katolik ve Ortodokslar verememiştir. Çünkü Katolikler ve Ortodokslar aynı Sünni ve Şiiler gibi kitap üzerinden değil, gelenekleri üzerinden itikat ve imanlarını şekillendirmişlerdir. Allah’ın vahiylerle çok işleri olmaz. Bir taraf Papa onaylı, bir taraf Patrik onaylı birer çeviri yaparlar, belki onlarla yüz yıl idare ederler. Zaten bu kitapları kendi dillerinden fazla okumazlar, onlarda da kutsal dil algısı vardır; Katolikler Latin geleneklerinden ötürü Latince Vulgata’yı, Ortodokslar da Grek gelenekleri gereği Yunanca Septuaginta’yı ve İncil’i de orijinalinden okurlar. Teslis de bu iki dinin itikatlarında gelenek kökenlidir, dolayısıyla teslisi kitaba söyletmeye uğraşmazlar. Ancak Protestanlar aynı Kur’an Müslümanları gibi geleneği reddederek “sadece Kitap” derler, ama onların da itikadi önderleri olan John Calvin ve Martin Luther teslise iman ettiği için onlar da teslisi kabul etmiştir. Kitap dışı bir itikat olan bu şirk sapkınlığını da geleneği reddettikleri için kitaba söyletmeye uğraşırlar. Kur’ancılar gibi bunların da içlerinden bölük pörçük bir sürü zümre çıkmıştır ve her biri de Tevrat+İncil’i çevirme yarışına girmiştir. Katolik ve Ortodoksların çevirileri belki bir elin parmağını geçse iki elin parmağını geçmez, ama Protestanlardan çıkma belki yüzlerce çeviri bulunmaktadır (İngilizce çeviriler için söylüyoruz).

İncil’deki İsa’nın oğulluğu ile Kur’an’daki İsa’nın oğulluğu birbirinden farklıdır. İncil ve Tevrat oğulluğu tamamen mecazi ve ruhsal olarak alır. İncil’in nazil olmasından 60-70 yıl sonra Latin ve Grek kültüründen etkilenen bazı ehli kitap mensubu filozoflar İncil’de İsa’ya ve Tanrı’ya dair tanımlamaları tahrif ederek oğulluğu mecazi anlamından koparmış ve gerçek oğulluk olarak yorumlayarak teslis şirkini oluşturmuşlardır. Konsiller ile de bu resmileşmiştir. Kur’an da bu dine yapışmış şirk itikadını eleştirmiş, birilerini Allah’a soy bağıyla bağlamayı ve onlara tapınmayı men etmiştir. Kur’an’ın İsa’nın tanrılığı iddialarına getirdiği eleştiriler ile yazımızı bitiriyoruz. Unutur ya da hata edersek Rabb’imiz örtsün. Ehad Samed olan, Vahid olan Allah’a hamdolsun.

İhlas: De ki; O Allah’tır, Ehad’dır/Sınır Tanımayan Tek’tir. Allah Samed’dir/Ne Kendi’sine bir şey eklenebilir, ne Kendi’sinden bir şey çıkabilir. Çocuğu yoktur, hiç kimsenin çocuğu da değildir O. O’na denk hiçbir şey yoktur.

Tevbe 30-31: Yahudiler: "Uzeyr Allah'ın oğludur." dediler; Hristiyanlar da: "Mesih Allah'ın oğludur." dediler. Bu, onların dillerine doladıkları sözlerdir ki daha önce küfredenlerin sözlerine benzetiyorlar. Allah ile savaştılar! Nasıl da saptırıyorlar. Onlar, Allah'ın yanı sıra hahamlarını, rahiplerini ve Meryem Oğlu Mesih'i rabbler/efendiler edindiler. Oysa bunlar, bir tek olan İlah'a kulluk etmekle emrolunmuşlardı. Ondan başka hiçbir ilah yoktur. O, bunların ortak koştuklarından münezzehtir.

Bakara 116: "Allah, çocuk edindi!" dediler. Hayır, O, tesbih edilesidir. Gökte ve yerde ne varsa her şey O'nundur. Ve her şey O'na gönülden boyun eğmektedir.

En’am 100-101: Cinnleri Allah'a ortak koştular. Oysa onları da O yaratmıştır. Bir bilgiye dayanmadan O'na oğullar ve kızlar isnat ettiler! O tesbih edilesidir ve onların niteledikleri şeylerden yücedir. Gökleri ve yerin Bedi’si O’dur. Eşi benzeri olmayanın nasıl olur da çocuğu olabilir? O, Her Şeyi Yaratan'dır. Ve Her Şeyi Hakkıyla Bilen'dir.

Yunus 68: "Allah çocuk edindi" dediler. O tesbih edilesidir! O’nun hiçbir şeye ihtiyacı yoktur. Göklerde ne varsa yerde ne varsa Allah'ındır. İddia ettiğiniz konuda bir deliliniz yoktur. Allah hakkında bilemeyeceğiniz şeyler mi söylüyorsunuz?

İsra 111: Ve de ki: "Hamd, çocuk edinmeyen Allah'a özgüdür. O'nun mülkte ortağı yoktur. O'nun acizlikten dolayı bir veliye de ihtiyacı yoktur." O'nu tam bir yüceltme ile yücelt.

Kehf 4-5: Ve "Allah, çocuk edindi." diyenleri uyarmak için. Buna dair kendilerinin de atalarının da hiçbir bilgileri yoktur. Çok büyük söz ediyorlar. Yalandan başka bir şey söylemiyorlar.

Meryem 88-93: "Rahman bir çocuk edindi." dediler. Ant olsun ki, siz çok kötü bir iddiada bulundunuz. Neredeyse gökler çatlayacak, yer yarılacak ve dağlar gürültü ile devrilecekti. Rahman'a bir çocuk isnat ettiler diye. Oysa Rahman'a çocuk edinmek yaraşmaz. Göklerde ve yerde bulunan herkes Rahman'a yalnızca kul olarak gelecek.

Enbiya 26: Ve onlar: "Rahman çocuk edindi." dediler. O, bundan münezzehtir. Onlar, ikram olunmuş kullardır.

Saffat 151-152: Dikkat edin! Doğrusu uydurdukları iftiralarından dolayı; "Allah'ın çocuğu oldu." diyorlar. Onlar, kesinlikle yalancıdırlar.

Nisa 171: Ey Kitap Ehli! Dininiz hakkında haddi aşmayın. Allah hakkında, gerçek olandan başka bir şey söylemeyin. Allah'ın Resulü İsa Mesih, Meryem'in oğludur. Ve o, Allah'ın Meryem'e attığı kelime ve Kendisinden bir ruhtur. O halde Allah'a ve Resullerine iman edin. Ve "Üçtür." demeyin. Buna son verin. Bu, sizin için hayırlı olandır. Kuşkusuz Allah, tek bir ilahtır. O, çocuk sahibi olmaktan münezzehtir. Göklerde ve yerde ne varsa O'nundur. Vekil olarak Allah yeter.

Maide 17: Ant olsun ki, Meryem Oğlu Mesih için, "O Allah'tır." diyenler kuşkusuz kafir oldu. De ki: "Allah, Meryem Oğlu Mesih'i, annesini ve yeryüzündekilerin tamamını yok etmek isterse, O'na kim engel olabilir?" Göklerin, yeryüzünün ve ikisinin arasındakilerin tamamı, Allah'a aittir. Dilediğini yaratır. Ve Allah, Her Şeye Gücü Yeten'dir.

Maide 72-75: Ant olsun Meryem Oğlu Mesih'e, "O Allah'tır." diyenler Kafir oldular. Oysaki Mesih: "Ey İsrailoğulları! Benim de sizin de Rabb'iniz olan Allah'a kulluk edin. Kim Allah'a şirk koşarsa, Allah ona Cennet'i haram etmiştir. Ve onun varacağı yer ateştir. Zalimler için hiçbir yardımcı yoktur." dedi. Ant olsun "Allah, üçün üçüncüsüdür." diyenler kafir oldular. Oysaki bir tek ilahtan başka ilah yoktur. Ve eğer bu söylediklerinden vazgeçmezlerse, onlardan Kafirlik edenlere elbette elem verici bir azap dokunacaktır. Hala Allah'a tevbe edip mağfiret dilemiyorlar mı? Oysaki Allah, Çok Bağışlayıcı'dır, Rahmeti Kesintisiz'dir. İyi bilin ki, Meryem Oğlu Mesih, yalnızca bir Resul'dür. Ondan önce de Resuller gelip geçti. O'nun annesi çok dürüsttür. İkisi de diğer insanlar gibi yer, içerlerdi. Onlar için ayetleri nasıl açıkladığımıza bak ve sonra nasıl döndürüldüklerini gör.

Maide 116-118: Allah: "Ey Meryem Oğlu İsa! İnsanlara, Allah'tan başka beni ve annemi iki ilah edinin diye sen mi söyledin?" buyurduğunda, "Sen yücesin." dedi. "Gerçek olmayan bir şeyi söylemek haddim değil. Ben onu söyleseydim, Sen onu bilirdin. Nefsimde olanı bilirsin, ben ise Sen'in zatında olanı bilmem. Sen, gaipleri eksiksiz bilensin.” "Onlara, bana emrettiklerinden başkasını söylemedim. Benim ve sizin Rabb'iniz olan Allah'a kulluk edin dedim. Ben içlerinde olduğum sürece onlara gözetleyiciydim. Fakat beni vefat ettirince onların üzerinde gözetleyici yalnızca Sen oldun. Ve Sen, Her Şeye Tanıksın.” "Eğer onlara azap edersen onlar Sen'in kullarındır. Ve eğer onları bağışlarsan, Mutlak Üstün Olan ve En İyi Hüküm Veren Sen'sin.”